Często dochodzi do sytuacji gdy konsument nie ma pełnej świadomości warunków umowy podpisywanej z przedsiębiorcą. Zwykle powodem takiego stanu rzeczy jest brak przeczytania umowy, która w przypadku np. umowy kredytu liczy nawet kilkadziesiąt stron. Kolejną przyczyną jest brak wiedzy konsumenta. Zapisy umów są zawiłe, a użyte tam słownictwo i sformułowania skomplikowane. W rezultacie pojawia się pytanie czy ochrona prawna konsumenta przysługuje także takiej osobie. Kwestia ta jest szczególnie istotna dla osób, które zaciągnęły kredyt we frankach.
Kim jest konsument?
Zgodnie z kodeksem cywilnym konsumentem jest osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynność prawną. Chodzi o czynność prawną niezwiązaną bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Osoba fizyczna staje się automatycznie konsumentem na skutek wejścia w stosunek prawny z przedsiębiorcą (przykładowo przez zawarcie umowy kredytu we frankach). Istotnie ochrona prawna udzielana jest właśnie z uwagi na status konsumenta jako słabszej strony stosunku prawnego. Zmierza ona do zrównoważenia jego pozycji względem drugiej strony tego stosunku (przedsiębiorcy np. banku).
Ochrona dla każdego konsumenta, czy tylko dla uważnego i rozsądnego konsumenta?
Pojawiały się wątpliwości czy konsument, który umowy kredytu frankowego nie przeczytał w ogóle lub też pomimo jej przeczytania nie zrozumiał jej treści, korzysta ze statusu konsumenta. Czy też ochrona prawna konsumenta przysługuje wyłącznie osobie fizycznej której można przypisać cechę rozsądnego konsumenta. Sprawa swój finał znalazła aż w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Trybunał jednoznacznie stwierdził, iż zakwalifikowanie danej osoby jako konsumenta nie zależy od jej zachowania. Ochrona przysługuje nawet jeżeli konsument przy zawieraniu umowy kredytu zachował się niedbale, ponieważ ochrona prawna przysługuje każdemu konsumentowi. Jeżeli planują Państwo wystąpić na drogę postępowania sądowego przeciwko bankom, z którymi zawarli Państwo umowę kredytu we frankach nie muszą się Państwo obawiać ewentualnych zarzutów m. in. w zakresie braku pełnego zrozumienia umowy kredytu.
Podsumowując TSUE wskazał, że ochrona prawna konsumenta, w szczególności w razie niedozwolonych warunków umownych nie zależy od zachowania danego konsumenta, choćby było ono niedbałe. Ważnym aspektem jest, że konsument zawsze znajduje się w gorszej pozycji od przedsiębiorcy. Konsument nie ma równoważnej pozycji negocjacyjnej. Bez wątpienia często nie posiada specjalistycznej wiedzy, aby ocenić korzystność warunków zawieranej umowy. Podsumowując, sąd zawsze ma obowiązek ocenić czy którekolwiek z postanowień umowy są niedozwolone. W rezultacie obowiązek ten spoczywa na sądzie niezależnie od zachowania konsumenta m. in. od tego czy umowę w ogóle przeczytał.
Kancelaria Radców Prawnych Pawłuszyński Piątkowski Wolski Zelent udziela pomocy prawnej m. in. w sprawach związanych z kredytami frankowymi. Zapraszamy do kontaktu i przesłania umowy. Nasz zespół wykona bezpłatną analizę umowy kredytowej we frankach szwajcarskich.
Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej.