Obowiązujące przepisy nakładają na banki szereg obowiązków. Jednym z nich jest obowiązek informacyjny. W przypadku kredytów hipotecznych ze zmiennym oprocentowaniem WIBOR obowiązek ten dotyczy m. in. poinformowania kredytobiorcy o ryzyku zmiennego oprocentowania. Bank musi poinformować także o tym czym jest WIBOR (o tym czym jest WIBOR możecie przeczytać tutaj). Brak zrealizowania takiego obowiązku przez bank może skutkować nieważnością całej umowy o kredyt. Czy banki prawidłowo informowały o WIBORze?
Relacja bank (przedsiębiorca) – kredytobiorca (konsument)
Pamiętać należy o rodzaju relacji jaka występuje pomiędzy kredytodawcą, a kredytobiorcą. W przypadku gdy pieniądze pozyskane w ramach umowy o kredyt służyć mają np. na zakup mieszkania, jest to relacja przedsiębiorca – konsument. Oznacza to, że na bank (przedsiębiorcę) przepisy nakładają dodatkowe obowiązki. Natomiast kredytobiorca (konsument) podlega szczególnej ochronie prawnej. Nie inaczej jest w przypadku umowy o kredyt ze zmiennym oprocentowaniem, WIBOR. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest brak równowagi związany z istniejącym deficytem informacyjnym po stronie konsumenta.
Realizacja obowiązku informacyjnego
Obowiązek informacyjny sprowadza się m. in. do rzeczowego i kompetentnego poinformowania kredytobiorcy o ryzyku zmiennego oprocentowania WIBOR. Obowiązki informacyjne należy rozumieć szeroko. Obejmują one nie tylko wyjaśnienie treści i znaczenia umowy o kredyt i płynących z niej konsekwencji prawnych. Obowiązek informacyjny musi obejmować także wszystkie elementy uboczne, które mogą mieć istotne znaczenie dla sytuacji prawnej konsumenta, a więc także te, które wiążą się z warunkami rozwiązania umowy, jej zabezpieczeniem, skutkami niespełnienia świadczenia etc. Obowiązek ten obejmuje także poinformowanie o ryzyku zmiennego oprocentowania WIBOR.
Bank powinien zapewnić m. in. rzetelność i kompletność informacji przekazywanych kredytobiorcy na etapie przed zawarciem umowy. W tym w szczególności informacje o wszystkich czynnikach ryzyka związanych z umową o kredyt. Bank zobowiązany jest doręczyć konsumentowi wszelkie dokumenty niezbędne do podjęcia decyzji przed zawarciem umowy.
Brak spełnienia obowiązku informacyjnego
O spełnieniu obowiązku informacyjnego przez bank nie może świadczyć samo odebranie od konsumenta stosowanego oświadczenia. O przekazaniu stosownych, rzetelnych i zrozumiałych informacji nie może świadczyć na pewno podpisanie oświadczenia przez konsumenta. Obowiązkiem banku (przedsiębiorcy) jest przekazanie informacji konsumentowi, a nie odebranie od niego oświadczenia. Za niewystarczającą uznać należy informacje, że oprocentowanie może się zmieniać, a w konsekwencji zmienia się wysokość raty. Na banku spoczywa obowiązek przedstawienia jak zmiana WIBOR wpływa na wysokość raty. Najpełniej taki obowiązek informacyjny jest zrealizowany, gdy bank przedstawi symulację obejmującą m. in. aktualną na moment zawarcia umowy wysokość WIBOR oraz różnicę między maksymalną, a minimalną wartością WIBOR za okres ostatnich kilku lat. Bank powinien także w formie symulacji przedstawić wysokość raty z uwzględnieniem wzrostu WIBOR.
Co w przypadku gdy bank nie poinformuje konsumenta o tym czym jest WIBOR, jak jest ustalany oraz jak zmiana WIBOR wpływa na wysokość raty? Wszystko to może to prowadzić do nieważności umowy kredytowej. Mechanizm kontroli przez sąd realizacji obowiązku informacyjnego jest tutaj analogiczny jak w przypadku kredytów frankowych. Analogiczne są także skutki nieważności umowy o kredyt (o czym możecie przeczytać tutaj).
Kancelaria Radców Prawnych Pawłuszyński Piątkowski Wolski Zelent udziela pomocy prawnej m. in. w sprawach związanych z kredytami złotówkowymi oprocentowanymi stawką WIBOR. Zapraszamy do kontaktu i przesłania umowy. Nasz zespół wykona bezpłatną analizę umowy kredytowej.
Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej.